သိပ္ပံက “ဖြစ်နိုင်ခြေ”၊ ဗုဒ္ဓက “အကြောင်းတရား” - သားလား သမီးလား? ရှုမြင်ပုံ နှစ်ခုကို ဘယ်လို ဟန်ချက်ညီမလဲ?

ကိုယ်ဝန်ဆောင်ပြီဆိုတာနဲ့ အများဆုံး ရင်ခုန်ရတဲ့၊ စပ်စုကြတဲ့ မေးခွန်းတစ်ခုက ဘာလဲ? ဟုတ်ပါတယ်… ဗိုက်ထဲက ရတနာလေးက “သားသားလေးလား? မီးမီးလေးလား?” ဆိုတာပဲနော်။ ဒီမေးခွန်းရဲ့ အဖြေကို တချို့က သိပ္ပံနည်းကျ ရှင်းပြတယ်၊ တချို့က လူကြီးတွေရဲ့ အတွေ့အကြုံအရ ပြောတယ်၊ တချို့ကျတော့လည်း ဘာသာရေး ရှုထောင့်၊ ကံတရားတွေနဲ့ ဆက်စပ်ပြီး ပြောကြပြန်ရော။

အဲဒီတော့… သိပ္ပံက ပြောတဲ့ မျိုးရိုးဗီဇ၊ ခရိုမိုဆုမ်တွေရဲ့ “ဖြစ်နိုင်ခြေ” နဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာမှာ ယုံကြည်ကြတဲ့ “အကြောင်းတရား” ကံတရား ဆိုတာတွေက တစ်ခုနဲ့တစ်ခု ဆန့်ကျင်နေလား? ဒါမှမဟုတ် တစ်မျိုးစီ အဓိပ္ပာယ်ရှိနေပြီး အတူတကွ လက်ခံလို့ရော မရနိုင်ဘူးလား? ဒီနေ့တော့ ဒီအကြောင်းလေးကို ပေါ့ပေါ့ပါးပါး လေး စဉ်းစားကြည့်ရအောင်။ ဘယ်ဟာက မှန်တယ်၊ ဘယ်ဟာက မှားတယ် ဆိုတာထက် ဟန်ချက်ညီတဲ့ အမြင်လေးတစ်ခု ရှာကြည့်ဖို့ ကြိုးစားကြည့်ကြတာပေါ့။

သိပ္ပံရဲ့ ရှင်းပြချက် - “ဖြစ်နိုင်ခြေ”

သိပ္ပံပညာအရတော့ ကလေးတစ်ယောက်ရဲ့ လိင် (Gender) က သန္ဓေတည်တဲ့ အချိန်မှာတည်းက ဆုံးဖြတ်ပြီးသားပါ။ ရှင်းရှင်းလေးပါပဲ။ မေမေ့ဆီက မမျိုးဥ (Egg) မှာ X ခရိုမိုဆုမ်ပါတယ်။ ဖေဖေ့ဆီက သုက်ပိုး (Sperm) မှာတော့ X ဒါမှမဟုတ် Y ခရိုမိုဆုမ် ပါနိုင်တယ်။

• X Sperm + X Egg = XX (မိန်းကလေး - မီးမီး)
• Y Sperm + X Egg = XY (ယောကျ်ားလေး - သားသား)

ဆိုတော့ ဖေဖေ့ဆီက ဘယ်သုက်ပိုးလေးက အရင်ရောက်ပြီး မမျိုးဥနဲ့ ပေါင်းစပ်သလဲ ဆိုတဲ့အပေါ်မှာ မူတည်တာပါ။ ဒါက တကယ့်ကို ၅၀/၅၀ နီးပါး ဖြစ်နိုင်ခြေ ရှိတဲ့ ကိစ္စပါပဲ။ အကြွေစေ့ပစ်လိုက်ရင် ခေါင်းနဲ့ ပန်း ကျတာလိုမျိုး၊ ကံစမ်းမဲ နိုက်ရသလိုမျိုးပေါ့။ ဘယ် Sperm လေး အနိုင်ရမလဲဆိုတာ ကြိုပြောလို့ မရတဲ့ သဘာဝတရားရဲ့ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုပါ။ သိပ္ပံက ဒီလို ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ “ဘယ်လို” ဖြစ်လာသလဲ ဆိုတဲ့ ဖြစ်စဉ် (Mechanism) ကို ရှင်းပြတာပေါ့။

ဗုဒ္ဓဘာသာ ရှုထောင့် - "အကြောင်းတရား"

ဗုဒ္ဓဘာသာ ယုံကြည်သူတွေအတွက်တော့ လောကမှာ ဖြစ်ပျက်သမျှ အရာအားလုံးဟာ အကြောင်းတရား နဲ့ အကျိုးတရား ကွင်းဆက်တွေနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်လို့ နားလည်ကြတယ်။ ကောင်းတာလုပ်ရင် ကောင်းကျိုးခံစားရပြီး၊ မကောင်းတာလုပ်ရင် မကောင်းကျိုးခံစားရတယ် ဆိုတဲ့ ကံတရားပေါ့။

ဒီနေရာမှာ ကလေးရဲ့ လိင်ကိစ္စကို တချို့ယုံကြည်သူတွေက ဘယ်လို ဆက်စပ်ကြည့်တတ်လဲ ဆိုတော့… လူတစ်ယောက်ရဲ့ အတိတ်ကံ၊ ပြုခဲ့တဲ့ ကုသိုလ် အကုသိုလ်တွေ၊ စေတနာတွေက သူဘယ်လို ဘဝမျိုးမှာ၊ ဘယ်လို အခြေအနေမျိုးနဲ့ (ဥပမာ - ဘယ်လိင်နဲ့) ပဋိသန္ဓေ နေရမလဲ ဆိုတာကို သွယ်ဝိုက်သောအားဖြင့် လွှမ်းမိုးနိုင်တယ်လို့ ယူဆကြတယ်။

ဟန်ချက်ညီအောင် ဘယ်လို ကြည့်မလဲ?

ကဲ… ဒီအမြင်နှစ်ခုက တကယ်ပဲ တိုက်ရိုက် ဆန့်ကျင်နေသလား? သေချာ စဉ်းစားကြည့်ရင် ဒီအမြင်နှစ်ခုဟာ တစ်ခုနဲ့တစ်ခု ဖြည့်စွက်ပေးတယ်လို့တောင် ပြောလို့ရနိုင်ပါတယ်။

• သိပ္ပံ က ကလေးလိင် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖြစ်စဉ် (Physical Process)၊ လက်တွေ့ကျကျ “ဘယ်လို” ဖြစ်သလဲ ဆိုတာကို ရှင်းပြတယ်။
• ဗုဒ္ဓဘာသာ (ကံတရား) ကတော့ ယုံကြည်သူတွေအတွက် အဲဒီ သိပ္ပံနည်းကျ ဖြစ်စဉ်အတိုင်း ဖြစ်လာဖို့ နောက်ကွယ်က နက်နဲတဲ့ အကြောင်းတရား (Underlying Cause)၊ “ဘာကြောင့်” ဒီလိုဖြစ်ရတာလဲ ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုမှု တစ်ခုကို ပေးတယ်။

ဆိုလိုတာက သိပ္ပံက ပြတဲ့ ၅၀/၅၀ ဖြစ်နိုင်ခြေထဲကမှ ကိုယ့်ဆီကို သားလေး ရောက်လာတာ (ဒါမှမဟုတ် သမီးလေး ရောက်လာတာ) ဟာ ကိုယ့်ရဲ့ အတိတ်ကံ အကြောင်းတရား တစ်ခုခုကြောင့် ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယုံကြည်သူတစ်ယောက်က သူ့ရဲ့ ယုံကြည်မှုနဲ့ သိပ္ပံအသိကို ဟန်ချက်ညီအောင် ပေါင်းစပ်ပြီး နားလည်လို့ ရပါတယ်။ သိပ္ပံက “ဘယ်လို” ဆိုတာကို ဖြေပြီး၊ ယုံကြည်မှုက “ဘာကြောင့်” ဆိုတာကို (ယုံကြည်သူအတွက်) အဖြေပေးတာမျိုးပေါ့။

အရေးကြီးဆုံးက…

ဘယ်လိုပဲ ရှင်းပြကြပါစေ၊ ဘယ်ရှုထောင့်ကပဲ ကြည့်ကြည့်ပါ… အဓိက အရေးကြီးဆုံးက ဘာလဲ? ဗိုက်ထဲက ရတနာလေး ကျန်းကျန်းမာမာ မွေးဖွားလာဖို့၊ မေမေရော ကလေးပါ ဘေးကင်းဖို့၊ မွေးလာတဲ့အခါ ချစ်ခြင်းမေတ္တာ အပြည့်နဲ့ ပြုစုပျိုးထောင်ဖို့ပဲ မဟုတ်လား?

သိပ္ပံအရ ဒါဟာ ဖြစ်နိုင်ခြေ တစ်ခုပဲ။ ဗုဒ္ဓတရားအရ ဒါဟာ ကိုယ့်ရဲ့ ကံအကြောင်းတရားရဲ့ အကျိုးတစ်ခုပဲ။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ရောက်လာတဲ့ ကိုယ့်ရင်သွေးလေးကို လက်ခံကြိုဆိုပြီး အကောင်းဆုံး ပြုစုစောင့်ရှောက်ဖို့က အရေးကြီးဆုံးပါ။ သားသားလေးပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ မီးမီးလေးပဲ ဖြစ်ဖြစ် ကိုယ့်အတွက်တော့ အဖိုးမဖြတ်နိုင်တဲ့ ရတနာပါပဲ။

နိဂုံးချုပ်

ဒီတော့ ကလေးလိင် ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ရင် သိပ္ပံရဲ့ “ဖြစ်နိုင်ခြေ” ရှင်းပြချက်ရော၊ ဗုဒ္ဓဘာသာရဲ့ “အကြောင်းတရား” ရှုမြင်ပုံတွေပါ သူ့နေရာနဲ့သူ အဓိပ္ပာယ် ရှိနေနိုင်ပါတယ်။ တစ်ခုမှားတယ် တစ်ခုမှန်တယ် ဆိုတာထက် ကိုယ်တိုင် ဘယ်လို ဟန်ချက်ညီအောင် လက်ခံနားလည်မလဲ ဆိုတာက အဓိကကျပါတယ်။ အဆုံးစွန်မှာတော့ ရောက်လာမယ့် ရင်သွေးလေးကို ချစ်ခင်တန်ဖိုးထားဖို့က အရေးအကြီးဆုံး ဆိုတာကို သတိရရင်း အားလုံးပဲ စိတ်ချမ်းမြေ့ကြပါစေလို့ ဆုတောင်းလိုက်ပါတယ်။

ဒီအကြောင်းအရာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သူငယ်ချင်းတို့ရဲ့ အမြင်လေးတွေ ရှိရင်လည်း comment မှာ ဝေမျှခဲ့ပါဦးနော်!