လှပတဲ့ ဆံကေသာနဲ့ လက်သည်းလေးတွေ ပိုင်ဆိုင်ဖို့ Biotin (ဘိုင်အိုတင်)

အလှအပရော ကျန်းမာရေးအတွက်ပါ အရမ်းအရေးပါတဲ့ ဗီတာမင်လေးတစ်မျိုးအကြောင်း ပြောပြချင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဆံပင်တွေ ကျွတ်လို့ စိတ်ညစ်နေသူတွေ၊ လက်သည်းလေးတွေ ကျိုးလွယ်လို့ အလှမပြင်ရဲသူတွေအတွက်ပေါ့။ အဲ့ဒါကတော့ Biotin (ဗိုင်အိုတင်) လို့ခေါ်တဲ့ Vitamin B7 ပါပဲ။

Biotin ဆိုတာ ဘာလေးလဲ?

Biotin ဆိုတာက Vitamin B အုပ်စုဝင် တစ်ခုဖြစ်ပြီး Vitamin B7 ဒါမှမဟုတ် Vitamin H လို့လည်း ခေါ်ကြသေးတယ်။ သူက ရေမှာပျော်ဝင်တဲ့ ဗီတာမင်အမျိုးအစားပါ။ ဆိုလိုတာက ခန္ဓာကိုယ်က သူ့ကို အများကြီး သိုလှောင်မထားနိုင်ဘူး၊ ဒါကြောင့် နေ့စဉ်ပုံမှန်လေး ရရှိနေဖို့ လိုအပ်ပါတယ် (ရေမှာပျော်တာမို့ ပိုသွားရင်လည်း ဆီးထဲကနေ စွန့်ထုတ်ပါတယ်)။ ကြက်ဥ၊ နွားနို့၊ ငှက်ပျောသီးလို အစားအစာတွေမှာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။

သူက ဘာတွေ အဓိက လုပ်ပေးလဲ?

Biotin ရဲ့ အဓိက အလုပ်ကတော့ ကျွန်တော်တို့ စားလိုက်တဲ့ အစားအစာတွေထဲက ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ် (ကစီဓာတ်)၊ အဆီ နဲ့ ပရိုတင်းဓာတ်တွေကို ခန္ဓာကိုယ်က ကောင်းကောင်းအသုံးချနိုင်အောင် ကူညီပေးတာပါပဲ။ ပြောရရင် အစားအစာတွေကို စွမ်းအင်အဖြစ် ပြောင်းလဲပေးတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်မှာ အဓိက ကစားသမားလေးပေါ့။ ဒါကြောင့် Biotin ပြည့်ဝနေရင် လူက လန်းဆန်းတက်ကြွနေတတ်တယ်။

Biotin နည်းနေရင် ဘာလက္ခဏာတွေ ပြတတ်လဲ?

ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ Biotin လုံလုံလောက်လောက် မရှိတဲ့အခါ အောက်က လက္ခဏာတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်နော်။ ကိုယ့်မှာရော ဖြစ်နေလား တစ်ချက်ကြည့်လိုက်ဦး။

• လက်သည်းတွေ ကြွပ်ဆတ်ပြီး ကျိုးလွယ်တာ။
• ဆံပင်တွေ ကျွတ်တာ၊ ဆံပင်သား ပါးလာတာ။
• အရေပြားမှာ အနီကွက်တွေ၊ အဖုလေးတွေ ထွက်တာ (အထူးသဖြင့် မျက်နှာတစ်ဝိုက်)။
• အရမ်း မောပန်းလွယ်တာ၊ အားအင်ကုန်ခမ်းသလို ခံစားရတာ။
• ခြေတွေ လက်တွေ ထုံကျင်တာ။
• ခုခံအားစနစ် အားနည်းလာတာ (အလွယ်တကူ ဖျားနာတာမျိုး)။

ဘယ်သူတွေ ပို ဂရုစိုက်သင့်လဲ?

• ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးတွေ (သန္ဓေသား ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် Biotin ပိုလိုအပ်ပါတယ်)။
• အရက် အလွန်အကျွံ သောက်သုံးသူတွေ (အရက်က Biotin စုပ်ယူမှုကို အနှောင့်အယှက်ပေးနိုင်လို့ပါ)။
• အရေးကြီးတာတစ်ခု: ကြက်ဥအစိမ်း (အထူးသဖြင့် အကာ) ကို ပုံမှန်အများကြီး စားသုံးသူတွေမှာလည်း Biotin ချို့တဲ့နိုင်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကြက်ဥအစိမ်းအကာမှာပါတဲ့ Avidin ဆိုတဲ့ ပရိုတင်းက Biotin စုပ်ယူမှုကို တားဆီးလို့ပါ။ (ချက်ပြုတ်လိုက်ရင်တော့ ဒီ Avidin အာနိသင် ပျက်သွားပါတယ်)။
• တချို့ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ ရောဂါရှိသူတွေ။

Biotin က ပေးတဲ့ ကောင်းကျိုးတွေက ဘာတွေလဲ?

ကဲ… အကျိုးကျေးဇူးတွေ ပြောရအောင်။

1. လက်သည်း: လက်သည်းခွံတွေကို ပိုထူထဲစေပြီး မာကြောစေတယ်။ ကျိုးလွယ်တာ၊ ကွဲလွယ်တာတွေ သက်သာစေပါတယ်။
2. ဆံပင်: ဆံပင်ကျွတ်တာကို လျော့နည်းစေပြီး ဆံပင်အသစ် ပြန်ပေါက်ဖို့ အားပေးတယ်။ ဆံသားကို ကျန်းမာသန်စွမ်းစေပါတယ်။ (ဒါပေမယ့် Biotin ချို့တဲ့လို့ ဆံပင်ကျွတ်တာမျိုး မဟုတ်ရင်တော့ အားဆေးသောက်ရုံနဲ့ သိသိသာသာ ထူးခြားချင်မှ ထူးခြားမှာပါ)။
3. အသားအရေ: Psoriasis လို အရေပြားပြဿနာ တချို့ကို သက်သာစေနိုင်တယ်။ အသားအရေ စိုပြေကျန်းမာဖို့ ကူညီပေးပါတယ်။
4. ကိုယ်ဝန်ဆောင်: သန္ဓေသားရဲ့ ကျန်းမာတဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် အရေးကြီးပါတယ်။
5. ဆီးချို: ဆီးချိုရောဂါရှိသူတွေမှာ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိပေးရာမှာ ကူညီနိုင်တယ်လို့ လေ့လာမှုတချို့က ဆိုပါတယ်။
6. အာရုံကြော: ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အာရုံကြောထိခိုက်မှု (Neuropathy) ဒါမှမဟုတ် ကျောက်ကပ်ဆေးနေရသူတွေမှာ ဖြစ်တတ်တဲ့ အာရုံကြောပြဿနာတွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
7. ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်: အပေါ်မှာပြောခဲ့သလိုပဲ အစားအစာကနေ စွမ်းအင်ထုတ်လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ရဲ့ အဓိကသော့ချက်ပါ။

Biotin ကို ဘယ်က ရနိုင်မလဲ? (အစားအစာများ)

သတင်းကောင်းကတော့ Biotin ကို အစားအစာတော်တော်များများကနေ ရနိုင်ပါတယ်!

• အသည်း: (အထူးသဖြင့် ကြက်၊ အမဲ) - Biotin အကြွယ်ဝဆုံး အရင်းအမြစ်တစ်ခုပါ။
• ကြက်ဥအနှစ်: (အစိမ်းမဟုတ်ဘဲ ချက်ပြုတ်ပြီးသားနော်!)
• အခွံမာသီးများ: ဗာဒံစေ့ (Almonds), မြေပဲ (Peanuts)
• ပဲအမျိုးမျိုး: ပဲနီလေး၊ ပဲပိစပ်
• အစိမ်းရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ: ဟင်းနုနွယ်၊ ပန်းဂေါ်ဖီစိမ်း
• ပန်းဂေါ်ဖီ
• မှို
• ဒိန်ချဉ်၊ ချိစ် (Cheese)
• ငါး: ဆယ်လ်မွန်ငါး
• ထောပတ်သီး

နောက်ထပ် သိထားသင့်တာက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အူလမ်းကြောင်းထဲမှာရှိတဲ့ အကျိုးပြု ဘက်တီးရီးယားလေးတွေကလည်း Biotin အနည်းငယ်ကို ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်ပါသေးတယ်။ ဒါကြောင့် အူလမ်းကြောင်းကျန်းမာရေး ကောင်းဖို့လည်း အရေးကြီးတယ်နော်။

အားဆေးအနေနဲ့ သောက်မယ်ဆိုရင်ရော?

Biotin ကို အားဆေးအနေနဲ့လည်း အလွယ်တကူ ဝယ်လို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့်…

• ပုံမှန် ကျန်းမာရေးအတွက် ကာကွယ်တဲ့အနေနဲ့ ဆိုရင် လူကြီးတစ်ယောက်အတွက် တစ်နေ့ကို 30 ကနေ 100 mcg (micrograms) လောက် လုံလောက်ပါတယ်။
• တကယ်လို့ ချို့တဲ့တဲ့ လက္ခဏာတွေရှိလို့ ကုသမှုအနေနဲ့ သောက်မယ်ဆိုရင် ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်နဲ့ 2.5 ကနေ 10 mg (milligrams) ဒါမှမဟုတ် ဒီထက်များတဲ့ ပမာဏ (ဥပမာ 300 mg ထိ) သောက်ဖို့ လိုအပ်နိုင်ပါတယ်။ (သတိပြုပါ mcg နဲ့ mg က အဆ ၁၀၀၀ ကွာပါတယ်!)
• အရေးကြီးဆုံးက: ကိုယ့်သဘောနဲ့ကိုယ် အများကြီး (အထူးသဖြင့် mg ပမာဏ) မသောက်ပါနဲ့။ ချို့တဲ့တဲ့ လက္ခဏာတွေရှိရင် ဒါမှမဟုတ် အားဆေးသောက်ဖို့ စဉ်းစားနေရင် ဆရာဝန်နဲ့ သေချာတိုင်ပင်ပါ။
• နောက်ထပ် သတိပေးချက်: Biotin အားဆေးတွေ (အထူးသဖြင့် ပမာဏများများ) သောက်ထားရင် တချို့သော သွေးစစ်ဆေးမှုတွေရဲ့ အဖြေကို မှားယွင်းစေနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ - သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်း စစ်တာ၊ နှလုံးရောဂါအတွက် Troponin စစ်တာမျိုးတွေမှာ အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေနိုင်လို့ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းသွားရင် ဒါမှမဟုတ် သွေးစစ်မယ်ဆိုရင် ကိုယ် Biotin သောက်နေတဲ့အကြောင်း ဆရာဝန်ကို မဖြစ်မနေ ကြိုတင်အသိပေးထားဖို့ လိုပါတယ်နော်။

အလှကုန်ပစ္စည်းတွေထဲမှာတော့ Biotin ကို အရေပြားပေါ် လိမ်းလို့ရအောင် ထည့်သွင်းအသုံးပြုတာတွေ ရှိပါတယ်။ အများအားဖြင့် 0.6% လောက် ပါဝင်မှုက စိတ်ချရတယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။

နိဂုံးချုပ်

ကဲ… ဒီလောက်ဆို Biotin (Vitamin B7) က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အလှအပရော၊ ကျန်းမာရေးအတွက်ပါ ဘယ်လောက် အရေးပါလဲဆိုတာ သိလောက်ပြီထင်ပါတယ်။ အဓိကကတော့ အာဟာရစုံလင်အောင်၊ မျှတအောင် စားသောက်ဖို့ပါပဲ။ အပေါ်မှာ ပြောခဲ့တဲ့ Biotin ကြွယ်ဝတဲ့ အစားအစာလေးတွေကို ကိုယ့်ရဲ့ နေ့စဉ်စားသောက်မှုပုံစံထဲမှာ ထည့်သွင်းကြည့်ပါ။ တကယ်လို့ ချို့တဲ့တဲ့ လက္ခဏာတွေ ပြနေတယ်လို့ သံသယရှိရင် ဒါမှမဟုတ် အားဆေးသောက်ချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ကျွမ်းကျင်တဲ့ ဆရာဝန်နဲ့ သေချာတိုင်ပင်ဆွေးနွေးဖို့ မမေ့နဲ့နော်။

အားလုံးပဲ ဆံပင်လေးတွေ သန်စွမ်း၊ လက်သည်းလေးတွေ မာကြောပြီး ကျန်းမာလှပတဲ့ နေ့ရက်တွေကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ကြပါစေလို့ ဆုတောင်းပေးလိုက်ပါတယ်!