ဟော်မုန်းတွေက ပြောတဲ့ အိမ်ထောင်သည်တို့ရဲ့ လိင်စိတ်ဆန္ဒ ပြန်လည်နိုးထစေဖို့ နည်းလမ်းများ

May 24, 2025 71
ဟော်မုန်းတွေက ပြောတဲ့ အိမ်ထောင်သည်တို့ရဲ့ လိင်စိတ်ဆန္ဒ ပြန်လည်နိုးထစေဖို့ နည်းလမ်းများ

အိမ်ထောင်သက်ကြာလာတာနဲ့အမျှ တစ်ခါတစ်လေ ကြုံရတတ်တဲ့ “ဟယ်…အရင်လိုမဟုတ်တော့ပါလား” ဆိုတဲ့ feeling လေးတွေ၊ အထူးသဖြင့် လိင်စိတ်ဆန္ဒ နည်းနည်းလေး အေးစက်လာသလို ခံစားရတာမျိုးပေါ့။ ဒါက ဖြစ်တတ်တဲ့ သဘာဝပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ စိတ်မပူပါနဲ့။ ကျွန်မတို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲက “ဟော်မုန်း” ဆိုတဲ့ သူငယ်ချင်းတွေအကြောင်း နားလည်ပြီး သူတို့ကို ဘယ်လိုပြန်ပြီး အားပေးရမလဲဆိုတာ သိရင် အရင်ကလို ပျော်စရာကောင်းတဲ့ အိမ်ထောင်ရေးဘဝလေးကို ပြန်ရနိုင်ပါတယ်နော်။

ဟော်မုန်းဆိုတာ ဘာလဲ? သူတို့က ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်ကြသလဲ?

ရိုးရိုးလေးပြောရရင် ဟော်မုန်းဆိုတာ ကျွန်မတို့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲက သတင်းပို့သမားလေးတွေပါ။ သူတို့က စိတ်ခံစားမှု၊ စွမ်းအင်၊ အိပ်စက်ခြင်း၊ အစာချေခြင်းကနေ လိင်စိတ်ဆန္ဒအထိ အများကြီးကို ထိန်းချုပ်ပေးပါတယ်။

  • Testosterone (တက်စတိုစတီရုန်း): ဒါကတော့ အမျိုးသားတွေမှာ အဓိကတွေ့ရတဲ့ ဟော်မုန်းလို့ လူသိများပေမယ့် အမျိုးသမီးတွေမှာလည်း အနည်းငယ်ရှိပါတယ်။ သူက လိင်စိတ်ဆန္ဒကို အဓိက မောင်းနှင်ပေးတဲ့သူပါ။ သူနည်းသွားရင်တော့ “အင်း…စိတ်မပါတော့ဘူး” ဖြစ်တတ်တာပေါ့။
  • Estrogen (အီစထရိုဂျင်): အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အဓိကဟော်မုန်းပါ။ သူကလည်း လိင်စိတ်ဆန္ဒအပြင် မိန်းမကိုယ်ကျန်းမာရေးအတွက်ပါ အရေးကြီးပါတယ်။ သူညီမျှနေမှ အဆင်ပြေမှာပါ။
  • Dopamine (ဒိုပါမင်း) နဲ့ Oxytocin (အောက်ဆီတိုစင်): “ပျော်ရွှင်ခြင်းဟော်မုန်း” နဲ့ “အချစ်ဟော်မုန်း” လို့ တင်စားခေါ်ကြပါတယ်။ Dopamine က ပျော်ရွှင်မှု၊ စိတ်လှုပ်ရှားမှုတွေပေးပြီး Oxytocin ကတော့ ချစ်ခင်တွယ်တာမှု၊ နှစ်ယောက်ကြားက ရင်းနှီးမှုကို အားပေးပါတယ်။ ဒါတွေကလည်း သွယ်ဝိုက်ပြီး လိင်စိတ်ကို အားပေးပါတယ်။
  • Cortisol (ကော်တီဆော): “စိတ်ဖိစီးမှုဟော်မုန်း” ပါ။ သူများလာရင်တော့ တခြားဟော်မုန်းတွေရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်ကို အနှောင့်အယှက်ပေးပြီး လိင်စိတ်ကို ကျဆင်းစေနိုင်ပါတယ်။

အိမ်ထောင်သက်ကြာလာရင် ဘာလို့ လိင်စိတ်ဆန္ဒ နည်းနည်းလေး လျော့သွားတတ်တာလဲ?

အကြောင်းရင်းတွေကတော့ အများကြီးရှိနိုင်ပါတယ်။

  • နေ့စဉ်ဘဝရဲ့ ပုံမှန်လည်ပတ်မှုတွေ: အလုပ်၊ ကလေး၊ အိမ်မှုကိစ္စတွေနဲ့ လုံးလည်ချာလည်လိုက်နေတာ။
  • စိတ်ဖိစီးမှု: အပေါ်မှာပြောခဲ့သလို Cortisol များလာရင် Testosterone တို့ Estrogen တို့ကို ဖိနှိပ်လိုက်ပါတယ်။
  • အိပ်ရေးမဝခြင်း: ဟော်မုန်းထုတ်လုပ်မှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေတယ်။
  • ဆက်ဆံရေးမှာ နားလည်မှုလွဲတာ၊ စကားနည်းသွားတာ။
  • ကျန်းမာရေးအခြေအနေတချို့: ဥပမာ သိုင်းရွိုက်ပြဿနာ၊ ဆီးချို၊ သွေးဆုံးချိန် စတာတွေပေါ့။

ကဲ…ဒါဆို ဘယ်လိုပြန်ပြီး Boost လုပ်ကြမလဲ?

စိတ်မပူပါနဲ့။ အောက်ကအချက်လေးတွေက ဇနီးမောင်နှံနှစ်ယောက်လုံးအတွက် အသုံးဝင်မှာပါနော်။

  1. စိတ်ဖိစီးမှုကို အရင်ဆုံး “ရှင်း” ပါ:

    • ကိုယ်လက်လေ့ကျင့်ခန်း ပုံမှန်လုပ်ပါ။ လမ်းလျှောက်တာ၊ ယောဂကျင့်တာမျိုးပေါ့။ ဒါက Cortisol ကို လျှော့ချပေးပြီး Endorphins ဆိုတဲ့ ပျော်ရွှင်စေတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေ ထွက်စေပါတယ်။ Testosterone ကိုလည်း မြှင့်တင်ပေးနိုင်တယ်။
    • တရားထိုင်တာ၊ အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာ၊ ကိုယ်ကြိုက်တဲ့ ဝါသနာတစ်ခုခုမှာ အချိန်ပေးတာမျိုး လုပ်ကြည့်ပါ။
  2. အိပ်ရေးဝဝအိပ်ပါ:

    • တစ်ညကို အနည်းဆုံး ၇-၈ နာရီ အိပ်စက်ခြင်းက ဟော်မုန်းတွေကို ပုံမှန်အတိုင်း အလုပ်လုပ်စေဖို့ အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်။ အထူးသဖြင့် Testosterone ထုတ်လုပ်မှုအတွက်ပေါ့။
  3. ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တာစားပါ:

    • အသီးအနှံ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ အဆီနည်းအသား၊ ငါး၊ အစေ့အဆန်တွေက ဟော်မုန်းထုတ်လုပ်မှုအတွက် လိုအပ်တဲ့ ဗီတာမင်နဲ့ သတ္တုဓာတ်တွေ ပေးစွမ်းပါတယ်။ အထူးသဖြင့် Zinc (သွပ်ဓာတ်) နဲ့ Vitamin D က Testosterone အတွက် အရေးကြီးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
  4. နှစ်ယောက်အတူတူ အချိန်ပေးပါ:

    • Date Night လေးတွေ ပုံမှန်လုပ်ကြည့်ပါ။ ရုပ်ရှင်အတူတူကြည့်တာ၊ အပြင်မှာ ညစာအတူတူစားတာ၊ ဒါမှမဟုတ် အိမ်မှာပဲ ဖုန်းတွေပိတ်ပြီး စကားတွေ အေးအေးဆေးဆေးပြောတာမျိုးပေါ့။ ဒါက Oxytocin ထွက်စေပြီး ရင်းနှီးမှုကို တိုးစေပါတယ်။
    • အသစ်အဆန်းလေးတွေ အတူတူစမ်းကြည့်ပါ။ ခရီးတိုလေးတွေသွားတာ၊ ဝါသနာအသစ်တစ်ခု အတူတူသင်တာမျိုးက Dopamine ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ဆက်ဆံရေးကို လန်းဆန်းစေပါတယ်။
  5. ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောဆိုတိုင်ပင်ပါ:

    • ကိုယ့်ရဲ့ခံစားချက်၊ လိုအပ်ချက်တွေကို တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောပါ။ “ငါကတော့ ဒီလိုလေးဖြစ်ချင်တယ်၊ နင်ကရော ဘယ်လိုသဘောရလဲ” ဆိုတာမျိုးပေါ့။ ဒါက နားလည်မှုလွဲတာတွေ လျော့စေပြီး ပိုပြီးနီးစပ်စေပါတယ်။
  6. ထိတွေ့မှုက အသက်ပါ:

    • ပွေ့ဖက်တာ၊ နမ်းရှုံ့တာ၊ လက်ကလေးကိုင်တာလိုမျိုး ရိုးရှင်းတဲ့ ထိတွေ့မှုလေးတွေက Oxytocin ကို အများကြီးထွက်စေပြီး ချစ်ခြင်းမေတ္တာကို ခိုင်မြဲစေပါတယ်။ လိင်ဆက်ဆံမှု မပြုခင်မှာလည်း အချိန်ယူပြီး နှစ်ယောက်သား ရင်းရင်းနှီးနှီးနေတာ (foreplay) က အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်။
  7. လိုအပ်ရင် ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပါ:

    • အပေါ်ကနည်းလမ်းတွေနဲ့ အဆင်မပြေဘူး၊ ဟော်မုန်းမညီမျှမှု ဒါမှမဟုတ် တခြားကျန်းမာရေးပြဿနာတစ်ခုခုရှိနေတယ်လို့ သံသယရှိရင်တော့ ဆရာဝန်နဲ့ သေချာပြသပြီး အကြံဉာဏ်တောင်းခံဖို့ မရှက်ပါနဲ့နော်။

နောက်ဆုံးအနေနဲ့…

အိမ်ထောင်ရေးမှာ လိင်စိတ်ဆန္ဒဆိုတာ အတက်အကျရှိတတ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် နားလည်မှု၊ ချစ်ခြင်းမေတ္တာ၊ ကြိုးစားအားထုတ်မှုရှိရင် အရင်ကလို ပျော်ရွှင်ကြည်နူးစရာကောင်းတဲ့ အချစ်ရေးရာလေးတွေကို ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်မှာပါ။ ဟော်မုန်းတွေက ကျွန်မတို့ကို ကူညီဖို့ အသင့်ရှိနေပါတယ်၊ သူတို့ကို နည်းနည်းလေး ဂရုစိုက်ပေးဖို့ပဲ လိုတာပါနော်။

အားလုံးပဲ ပျော်ရွှင်စရာ အိမ်ထောင်ရေးဘဝလေးကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ကြပါစေလို့ ဆုတောင်းပေးလိုက်ပါတယ်! ❤️

ကူးယူပြီးပါပြီ

Comments

Please Login to post a comment.

Link copied to clipboard!