ဘဝကူးပြောင်းမှုဖြစ်စဉ်အပေါ် မြတ်စွာဘုရား၏ အဆုံးအမများ

ဤရှုပ်ထွေးသော အမေးပုစ္ဆာကို မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ အဆုံးအမတော်များနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာကျမ်းဂန်လာ ဇာတ်လမ်းပုံပြင်များကို အခြေပြု၍ စူးစမ်းလေ့လာကြည့်ကြပါစို့။

ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာအမြင်နှင့် ချက်ချင်းဖြစ်ပေါ်မှု

မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ ပင်မအဆုံးအမများ (အထူးသဖြင့် ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ) အရ၊ သေဆုံးသည့်အချိန် (စုတိစိတ်၏ နောက်ဆုံးအခိုက်အတန့်) နှင့် နောက်ဘဝအသစ်တွင် ပဋိသန္ဓေတည်ခြင်း (ပဋိသန္ဓေစိတ်၏ ပထမဆုံးအခိုက်အတန့်) ကြားတွင် အချိန်နှောင့်နှေးမှု လုံးဝမရှိပါ။ ဤဖြစ်စဉ်သည် အကြောင်းနှင့်အကျိုး ဆက်နွယ်မှုဖြင့် ချက်ချင်းဆက်တိုက် ဖြစ်ပေါ်ပါသည်။

• ကံတရား၏ စွမ်းအား: သတ္တဝါတစ်ဦး၏ နောက်ဆုံးစိတ်အစဉ် (စုတိစိတ်) ချုပ်ငြိမ်းသွားသည်နှင့် တပြိုင်နက်၊ ထိုဘဝတစ်လျှောက်လုံး ပြုလုပ်ခဲ့သော ကုသိုလ်ကံ၊ အကုသိုလ်ကံတို့၏ စေ့ဆော်မှုဖြင့် နောက်ဘဝတစ်ခုအတွက် ပဋိသန္ဓေစိတ်သည် ချက်ချင်းပေါ်ပေါက်လာပါသည်။
• ဥပမာအားဖြင့်: ယင်းဖြစ်စဉ်ကို ပဲ့တင်သံတစ်ခုနှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်ပါသည်။ အသံတစ်ခုချုပ်ပျောက်သွားသည်နှင့် ပဲ့တင်သံသည် ချက်ချင်းပေါ်ထွက်လာသကဲ့သို့၊ သို့မဟုတ် မီးတိုင်တစ်တိုင်မှ အခြားတစ်တိုင်သို့ မီးကူးဆက်လိုက်သည့်အခါ အလင်းရောင်မပြတ်တောက်ဘဲ ဆက်သွားသကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။ စိတ်အစဉ်သည် မပြတ်မတောက် ဆက်လက်စီးဆင်းနေပြီး ကြားကာလဟူ၍ မရှိပါ။

ဤအမြင်အရ၊ သတ္တဝါသည် သေဆုံးပြီးနောက် မည်သည့်နေရာ၊ မည်သည့်ဘုံဘဝသို့ ရောက်ရှိမည်ကို သူ၏ ကံတရားများကသာ ချက်ချင်းအဆုံးအဖြတ်ပေးပါသည်။

"စောင့်ဆိုင်းနေသော ဝိညာဉ်များ" ဟူသည့် အယူအဆနှင့် ကျမ်းဂန်လာဇာတ်လမ်းများ

သို့သော်လည်း ဗုဒ္ဓဘာသာကျမ်းဂန်များနှင့် ဆက်စပ်ဇာတ်လမ်းပုံပြင်များတွင် သတ္တဝါများ ဘဝကူးပြောင်းရန် စောင့်ဆိုင်းနေရသယောင် ထင်မှတ်ရသည့် အကြောင်းအရာများကို တွေ့ရှိရတတ်သည်။ ဤအချက်ကို မည်သို့နားလည်သင့်ပါသနည်း?

1. ပြိတ္တာဘုံသားများ (Petas):

    လူသိများသော ဥပမာတစ်ခုမှာ ပြိတ္တာဟုခေါ်သော ဘုံသားများအကြောင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး၏ ဆွေတော်မျိုးတော်များသည် အတိတ်ကံမကောင်းမှုကြောင့် ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ကြရပြီး၊ ဆင်းရဲဒုက္ခများစွာခံစားကာ လူ့ဘဝမှ ဆွေမျိုးများပြုလုပ်ပေးသော ကုသိုလ်အဖို့ဘာဂကို မျှော်လင့်တကြီး စောင့်ဆိုင်းနေရကြောင်း ဇာတ်လမ်းများရှိသည်။
   • အရေးကြီးသောအချက်: ဤပြိတ္တာများသည် ဘဝအသစ်တစ်ခုတွင် ပဋိသန္ဓေ မနေရသေးဘဲ ကြားကာလ၌ စောင့်ဆိုင်းနေခြင်း မဟုတ်ပါ။ သူတို့သည် ကံအကျိုးပေးအရ ပြိတ္တာဘုံတွင် ပဋိသန္ဓေနေပြီးသား ဖြစ်သည်။ သူတို့၏ “စောင့်ဆိုင်းခြင်း” သည် နောက်ဘဝအသစ်တစ်ခုကို စောင့်ဆိုင်းနေခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ လက်ရှိခံစားနေရသော ဒုက္ခမှ လွတ်မြောက်ရန် နှင့် ကောင်းမှုကုသိုလ်၏ အကျိုးကို ရရှိခံစားရန် မျှော်လင့်တကြီး စောင့်မျှော်နေခြင်းသဘောဖြစ်သည်။

2. ဂန္ဓဗ္ဗ (Gandhabba) အယူအဆ အချို့သော ကျမ်းဂန်ဖွင့်ဆိုချက်များတွင် “ဂန္ဓဗ္ဗ” ဟုခေါ်သော သိမ်မွေ့သည့်ဘဝအခြေအနေတစ်မျိုးကို ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းကို မိခင်၏ဝမ်း၌ ပဋိသန္ဓေတည်ရန် အခွင့်သင့်အချိန်ကို စောင့်ဆိုင်းနေသော သတ္တဝါအဖြစ် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုကြသည်။ ဤသည်ကို အချို့က ကြားကာလဘဝ (Intermediate State) တစ်မျိုးအဖြစ် မှတ်ယူကြသော်လည်း၊ ၎င်း၏ တိကျသောသဘောသဘာဝမှာ အငြင်းပွားဖွယ်ရာ ဖြစ်နေဆဲဖြစ်ပြီး ထေရဝါဒ၏ ပင်မအမြင်နှင့် ကွဲပြားမှုရှိနိုင်သည်။

3. မဟာယာန နှင့် အခြားအစဉ်အလာများ: ထေရဝါဒနှင့် ကွဲပြားစွာ၊ မဟာယာနနှင့် ဝဇီရာယာန ဗုဒ္ဓဘာသာအစဉ်အလာများတွင် “အန္တရာဘဝ” (Antarābhava) သို့မဟုတ် တိဘက်ဘာသာဖြင့် “ဘာဒို” (Bardo) ဟုခေါ်သော ကြားကာလဘဝ အယူအဆကို ပိုမိုရှင်းလင်းစွာ လက်ခံထားကြသည်။ ဤအယူအဆအရ၊ သေဆုံးပြီးနောက်နှင့် နောက်ဘဝတစ်ခုတွင် ပဋိသန္ဓေမနေမီ ကြားကာလ၌ စိတ်အစဉ်သည် အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ (ရက်အနည်းငယ်မှ ရက်သတ္တပတ်များစွာအထိ) တည်ရှိနေနိုင်သည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။

မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ ပိဋကတ်တော်လာ အဆုံးအမများ (အထူးသဖြင့် ထေရဝါဒ) အရ၊ သေဆုံးခြင်းနှင့် ပဋိသန္ဓေနေခြင်းသည် ကံတရား၏ စီမံမှုဖြင့် ချက်ချင်းလက်ငင်း ဖြစ်ပေါ်သော ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ကြားကာလဟူ၍ အချိန်ယူ စောင့်ဆိုင်းနေရခြင်း မရှိပါ။

သို့ရာတွင်၊ “စောင့်ဆိုင်းနေရခြင်း” ဟု ထင်မှတ်ရသော ဇာတ်လမ်းပုံပြင်များသည် များသောအားဖြင့် (က) ကံမကောင်း၍ ဒုက္ခဘုံဘဝတစ်ခုခုတွင် ပဋိသန္ဓေတည်နေပြီးဖြစ်သော ပြိတ္တာကဲ့သို့ သတ္တဝါများ မိမိတို့၏ ကုသိုလ်အဖို့ကို မျှော်လင့်နေခြင်းကို ရည်ညွှန်းခြင်း သို့မဟုတ် (ခ) အခြား ဗုဒ္ဓဘာသာအစဉ်အလာများမှ လာသော ကြားကာလဘဝ (အန္တရာဘဝ/ဘာဒို) အယူအဆကို ထင်ဟပ်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ၏ အဓိကသွန်သင်ချက်မှာ အရေးကြီးဆုံးအချက်သည် မိမိပြုလုပ်သော ကံတရားများသာဖြစ်ကြောင်း အလေးပေးထားသည်။ ထိုကံတရားများကသာ နောင်ဘဝ၏ သဘောသဘာဝနှင့် လားရာဂတိကို အဆုံးအဖြတ်ပေးမည် ဖြစ်သောကြောင့်၊ ပစ္စုပ္ပန်တွင် ကုသိုလ်ကောင်းမှုများ ပြုလုပ်ရန်နှင့် အကုသိုလ်ကို ရှောင်ကြဉ်ရန် အရေးအကြီးဆုံး ဖြစ်သည်ဟု နှလုံးသွင်းအပ်ပါသည်။ သေခြင်းတရားသည် အဆုံးသတ်မဟုတ်ဘဲ၊ ကံအကြောင်းတရားများဖြင့် ဆက်လက်လည်ပတ်နေသော သံသရာစက်ဝန်း၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုသာ ဖြစ်ကြောင်း နားလည်သဘောပေါက်ခြင်းသည် ငြိမ်းချမ်းမှုနှင့် သတိတရားကို ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်ပါသည်။