အရေးပေါ်တားဆေးအကြောင်း သိထားစရာ A to Z

ဟေး အားလုံးပဲ! 👋 နေကောင်းကြရဲ့လား? ဒီနေ့တော့ နည်းနည်း sensitive ဖြစ်ပေမယ့် လူတိုင်းအတွက် (အထူးသဖြင့် ကိုကို မမတို့အတွက်ပေါ့လေ 😉) သိထားသင့်တယ်ထင်တဲ့ အကြောင်းအရာလေးတစ်ခု ပြောပြချင်လို့ပါ။ အဲ့ဒါကတော့ "အရေးပေါ်တားဆေး" "Morning-After Pill" လို့ လူသိများတဲ့ ဆေးအကြောင်းပါပဲ။

တစ်ခါတစ်လေကျရင် မထင်မှတ်ထားတာတွေ ဖြစ်တတ်တယ်ဟုတ်? ကွန်ဒုံးပေါက်သွားတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ သတိလက်လွတ်ဖြစ်သွားတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တခြားသော ကိုယ်ဝန်တားနည်းလမ်းတစ်ခုခု အဆင်မပြေဖြစ်သွားတာပဲဖြစ်ဖြစ်... အဲ့လို "Oops!" moment တွေမှာ စိတ်ပူရတာ သဘာဝပါ။ အဲ့ဒီအချိန်မှာ အရေးပေါ်တားဆေးက ကယ်တင်ရှင်ကြီးလို ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူ့အကြောင်းကို သေချာမသိဘဲ သုံးမိရင်လည်း မကောင်းဘူးလေ။ ဒါကြောင့် အမေးများတဲ့ မေးခွန်းလေးတွေကို ဒီမှာ အတူတူ ဖြေရှင်းကြည့်ရအောင်!

၁။ အရေးပေါ်တားဆေးဆိုတာ ဘာကြီးလဲ? 🤔

ရှင်းရှင်းပြောရရင်တော့ ဒါဟာ မကာကွယ်ထားတဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှု ဒါမှမဟုတ် တားဆီးနည်းလမ်း အဆင်မပြေဖြစ်ပြီးနောက်မှာ ကိုယ်ဝန်မရအောင် "အရေးပေါ်" သုံးရတဲ့ ဆေးပါ။ သူက ပုံမှန်သောက်နေကျ ကိုယ်ဝန်တားဆေးတွေနဲ့ မတူဘူးနော်။

၂။ ဘယ်အချိန်သောက်ရမှာလဲ? အချိန်ကိုက်ဖို့ လိုလား? ⏰

အရမ်း အရမ်း အရမ်း အရေးကြီးပါတယ်! အရေးပေါ်တားဆေးကို မကာကွယ်ထားတဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှုဖြစ်ပြီး အမြန်ဆုံး သောက်ဖို့လိုပါတယ်။ များသောအားဖြင့်တော့ ၇၂ နာရီ (၃ ရက်) အတွင်း သောက်ရင် အကောင်းဆုံးပါ။ တချို့အမျိုးအစားတွေက ၁၂၀ နာရီ (၅ ရက်) အထိ အာနိသင်ရှိတယ်ဆိုပေမယ့်၊ ဘယ်လောက်စောစောသောက်နိုင်မလဲ ဆိုတာက အဓိကပါ။ စောလေ ကောင်းလေပဲ!

၃။ သူက ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်တာလဲ? ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချတာလား? 🙅‍♀️

ဒါက လုံးဝ လွဲနေတဲ့ အယူအဆပါ။ အရေးပေါ်တားဆေးဟာ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချဆေး မဟုတ်ပါဘူး။ သူက အဓိကအားဖြင့် သားဥကြွေတာကို တားဆီးပေးတာ (delay လုပ်တာ) ဒါမှမဟုတ် သားဥနဲ့ သုက်ပိုး မတွေ့အောင် တားဆီးပေးတာပါ။ တကယ်လို့ သန္ဓေအောင်ပြီး သားအိမ်မှာ သန္ဓေသားကပ်သွားပြီဆိုရင် ဒီဆေးက ဘာမှလုပ်လို့ မရတော့ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချဆေးနဲ့ လုံးဝ မတူပါဘူးနော်။

၄။ ဘယ်လောက်ထိရောက်မှုရှိလဲ? 💯% စိတ်ချရလား?

ထိရောက်မှုကတော့ ဘယ်အချိန်မှာ သောက်လိုက်လဲ ဆိုတဲ့အပေါ် မူတည်ပါတယ်။ စောစောသောက်လေ ပိုထိရောက်လေပါပဲ။ ဒါပေမယ့် 100% အာမခံချက်တော့ မရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် ဒီဆေးသောက်ပြီးရင်လည်း ကိုယ့်ရဲ့ ရာသီစက်ဝန်းကို သတိထားစောင့်ကြည့်ဖို့ လိုပါတယ်။ ရာသီနောက်ကျနေရင် ဒါမှမဟုတ် ပုံမှန်မဟုတ်တာတွေဖြစ်ရင် ဆရာဝန်နဲ့ ပြသတိုင်ပင်သင့်ပါတယ်။

၅။ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေ ရှိနိုင်လား? 😵‍💫

တချို့လူတွေမှာတော့ ခေါင်းမူးတာ၊ ပျို့အန်တာ၊ ဗိုက်အောင့်တာ၊ ရင်သားနာကျင်တာ၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်တာ၊ ရာသီသွေးဆင်း မူမမှန်တာမျိုးတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါတွေက များသောအားဖြင့် ရက်အနည်းငယ်အတွင်းမှာ သူ့အလိုလို ပျောက်သွားတတ်ပါတယ်။ အရမ်းဆိုးနေရင်တော့ ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပါ။

၆။ ပုံမှန်ကိုယ်ဝန်တားဆေးလို သုံးလို့ရလား? 🚫

လုံးဝ မရပါဘူး! နာမည်မှာကတည်းက "အရေးပေါ်" လို့ ပါပြီးသားနော်။ သူ့မှာပါတဲ့ ဟော်မုန်းပမာဏက ပုံမှန်သောက်ဆေးတွေထက် အများကြီး ပိုများပါတယ်။ ဒါကြောင့် ခဏခဏသုံးရင် ခန္ဓာကိုယ်အတွက် မကောင်းသလို၊ ပုံမှန်တားဆေးတွေလောက်လည်း ထိရောက်မှု မရှိပါဘူး။ ရေရှည်အတွက်ဆိုရင်တော့ နေ့စဉ်သောက်ဆေး၊ ထိုးဆေး၊ လက်မောင်းထဲထည့်တဲ့ပစ္စည်း၊ သားအိမ်ထဲထည့်တဲ့ပစ္စည်း စတဲ့ ပုံမှန်နည်းလမ်းတွေကိုပဲ သုံးသင့်ပါတယ်။

၇။ ဘယ်မှာ ဝယ်လို့ရလဲ? 🛒

အရေးပေါ်တားဆေးကို ဆေးဆိုင်အများစုမှာ ဆရာဝန်ဆေးစာမလိုဘဲ အလွယ်တကူ ဝယ်လို့ရပါတယ်။

ကဲ ဒါဆိုရင်တော့...

အရေးပေါ်တားဆေးအကြောင်း အတော်လေး ရှင်းသွားလောက်ပြီထင်ပါတယ်။ သူက တကယ်လိုအပ်တဲ့အချိန်မှာ အသုံးဝင်တဲ့ အရေးပေါ် backup plan တစ်ခုပါ။ ဒါပေမယ့် သူ့ကို ပုံမှန်သုံးဖို့တော့ လုံးဝမသင့်တော်ပါဘူး။ အကောင်းဆုံးကတော့ ကိုယ်နဲ့ကိုယ့်ရဲ့ ပါတနာအတွက် သင့်တော်မယ့် ရေရှည်သုံး ကိုယ်ဝန်တားနည်းလမ်းတစ်ခုကို သေချာဆွေးနွေးတိုင်ပင်ပြီး ရွေးချယ်ထားတာပါပဲ။

ကိုယ့်ရဲ့ ကျန်းမာရေးအတွက် ဗဟုသုတရှိနေဖို့နဲ့ မှန်ကန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချနိုင်ဖို့က အရေးကြီးဆုံးပါပဲနော်။ နောက်ထပ် သိချင်တာလေးတွေရှိရင်လည်း မေးခဲ့လို့ရပါတယ်။ အားလုံးပဲ ဘေးကင်းလုံခြုံပြီး ကျန်းမာပျော်ရွှင်ကြပါစေ! 😊